تاریخچه رشته آی کی دو
- یکی از ریشه های ورزش آی کی دو سبکی به نام “دایتو ریو” است.
- این سبک کهن، اختصاصاً در خاندانی از سلحشوران سامورایی ، نسل به نسل آموزش داده می شده.
- هنر آموزان این سبک فرا می گرفتند که چگونه در نبرد با دست خالی ، حریفی مسلح را خلع سلاح کنند.
- آی کی دو یعنی نبردی میانه ی مرگ و زندگی که یا طعمه ی شمشیری بُرّان می شدند یا حریف را به کنترل خود در می آوردند.
آیکیدو چیست ؟
- Ai | آی | 合 : به معنای به هم پیوستن، هماهنگی
- Ki | کی | 気 : به معنای روح، نیروی درونی، انرژی طبیعی بدن
- Do | دو | 道 : به معنای راه و روش
ورزش رزمی آیکیدو یک هنر رزمی است که بیشتر بر دفاع تمرکز می کند و حرکات تهاجمی بسیار محدودی دارد. در ورزش آیکیدو به دفاع کردن از خود بدون رساندن آسیب جدی به حریف باور دارند.این هنر رزمی به طرفدارانش می آموزد تا ضربات حریف را دریافت کنند و از نیروی حریف برای غلبه بر او استفاده کنند.
تعریف کلی ورزش آی کی دو
آیکیدو یک هنر ایستا نیست، بلکه تاکید فراوانی بر حرکات و جنبش‌های داینامیک دارد.
- به صورت فیزیکی آیکیدو هنری است که شامل برخی از گرفتن‌ها در محل اتصال مفصل‌ها است که از جوجیتسو مشتق شده و همچنین برخی دیگر از تکنیکها و گرفتن‌های دیگر که از کنجیتسو ناشی شده‌است.
- تمرکز ورزش آیکیدو در مشت و لگدزدن به حریف نیست، بلکه با استفاده از انرژی خود برای بدست آوردن کنترل آن‌ها یا دور کردن آن‌ها از خود است.
لباس ورزش آی کی دو (آی‌کی‌دوگی)
- هنرجویان آیکیدو (که در خارج از ژاپن به آن‌ها آی‌کی‌دوکا گفته می‌شود) به‌طور کلی با گذراندن مقاطعی به نام “کیو” و پس از آن به درجه “دان” میرسند .
- در آیکیدو رنگ کمربند “سفید” و “مشکی” است که نشان دهنده رده “کیو” و رده “دان” است.
- معمولاً در کلاس‌ها به افراد زیر ۱۶ سال اجازه بستن کمربند مشکی یا ورود به آزمون رده “دان” داده نمی‌شود.
- لباس مورد استفاده در آیکیدو “آی‌کی‌دوگی” نام دارد که بسیار شبیه لباس “کیکوگی” است که شامل یک بالاپوش و شلوار و کمربند است.
سبکهای ورزش آیکیدو :
- آی کی کای
- آی کی دو یوشینکان
- شین شین تویستو
- تومیکی ریو
فنون اصلی ایکیدو :
۱ . JUNMBI (جومبی) یا نرمش :
- نرمشهای عمومی : که همانند نرمش های دیگر هنرهای رزمی می باشد. از قبیل : دویدنها، پرشها و حرکات گرم کردن عمومی بدن.
- نرمشهای اختصاصی : که بیشتر جهت آماده شدن کلیه مفاصل بدن به کار می رود. نمونه هایی از آن در ذیل ترسیم شده است.
۲ . UKEMI (اوکِمی) یا معلق زدن یا افت زدن
برای فراگیری ورزش آی کی دو ابتدا باید اوکمی (برخورد صحیح با زمین به طوری که به بدن آسیبی وارد نشود) را آموخت. برخورد با زمین می تواند از سمت جلو، عقب و یا پهلو باشد .
- MAEUKEMI (ماِاوکمی) یا افت از جلو
- YOKOUKEMI (یوکواوکمی) یا افت از پهلو
- USHIROUKEMI (اُشیرواوکمی) یا افت از عقب
- نکته : هر سه اوکمی از چپ و راست قابل اجراست
در انجام اوکمی ورزش آی کی دو به تذکرات ذیل توجه کنید:
- در اجرای انواع اوکمی سر حتما به سمت داخل بدن خم شده و دید چشمها به کمربند باشد.
- بدن کاملا دایره وار عمل کند، بطوریکه در هنگام بلند شدن از نیروی بدنی استفاده نشود.
۳ . TEDORI (ته دوری) یا گرفتن دست
۱- KATATEDORI (کاتا ته دوری) : اگر حریف توسط یک دست مچ شما را بگیرد، بدان (کاتا ته دوری) می گویند.
۲- MOROTEDORI (مورو ته دوری) : اگر حریف توسط دو دست مچ یک دست شما را بگیرد بدان (مورو ته دوری) می گویند.
۳- RYOTEDORI (ریو ته دوری) : اگر حریف توسط دو دست هر دو دست ما را بگیرد بدان (ریو ته دوری) می گویند.
۴ . TACHI WAZA (تاچی وازا) یا فنون ایستاده
۵ . SUWARI WAZA (سُواری وازا) یا فنون نشسته
۶ . NAGE WAZA (ناگه وازا) یا فنون پرتابی
به طور کلی می توان فنون ورزش آی کی دو به دو دسته تکنیکهای پرتابی (ناگه وازا) و تکنیکهای نگهداری و حفظ حریف (کاتامه وازا) تقسیم می شوند.
ناگه وازا یا فنون پرتابی : این نوع فنون در صورتی انجام می پذیرد که حریف دارای سلاح سرد یا گرم نباشد و پرتاب آن خطر مجددی را به همراه ناشته باشد.
۷ . KATAME WAZA (کاتامه وازا) حفظ حریف
این نوع فنون در صورتی انجام می گیردکه حریف دارای سلاح گرم و یا سرد باشد و قبل از گرفتن سلاح پرتاب او نا معقول است . زیرا امکان حمله مجدد وجود دارد.
۸ . SHIKKO (شیککو) یا حرکت با زانوها
- در ورزش آی کی دو تکنیکها نه تنها به صورت ایستاده بلکه نشسته نیز قابل اجراست.
- برای کسب مهارت در اجرای فنون بصورت نشسته باید “شیککو” یعنی قدم زدن با زانو را فرا گرفت.
- برای اجرای این فن به حالت “سی زا” (دو زانو) می نشینیم با این تفاوت که به جای روی پا، گل پا را با زمین تماس می دهیم.
- اگر بخواهیم با پای چپ قدم زدن را شروع کنیم ابتدا پای چپ را جلو آورده و کف پا را روی زمین می گذاریم.
- سپس پای عقب را که روی گل پا می باشد بدون اینکه زانو از زمین جدا شود به داخل می چرخانیم و زانوی چپ را از جلو به زمین فرود می آوریم.
- سپس زانوی پای راست را که عقب مانده است از زمین بلند کرده به جلو انتقال می دهیم.
- بطوریکه کف پا روی زمین قرار گیرد و همانند حرکت قبلی پای عقب را روی زانو و بدون جدا شدن از زمین به سمت داخل می چرخانیم.
- با تکرار مجدد قدم زدن یا “شیککو” انجام می پذیرد.
